Στάση με γνώμονα τη διαφορετικότητα: ένα πρακτικό παράδειγμα Σε μια επιμόρφωση για γλωσσικούς εμψυχωτές και γλωσσικές εμψυχώτριες για τις γερμανοπολωνικές ανταλλαγές ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες και τις συμμετέχουσες να ζωγραφίσουν εικόνες χαρακτηριστικές για την εορτή των Χριστουγέννων στη χώρα τους. Στόχος ήταν η εκμάθηση λέξεων που συνδέονται με τις εικόνες και η εξοικεί- ωση των συμμετεχόντων/συμμετεχουσών με τα έθιμα της άλλης χώρας κατά την περίοδο των Χριστουγέννων. Ενώ πολλοί συμμετέχοντες και πολλές συμμετέχουσες ζωγράφισαν έλατα, δώρα και το παραδοσιακό ψάρι, εμφανίστηκε και η εικόνα του γνωστού ρολογιού του Λονδίνου, του Big Ben. Αυτό οδήγησε σε σύγχυση, τόσο στους συμμετέ- χοντες και στις συμμετέχουσες αλλά και στην ομάδα των γλωσσικών εμψυχωτών και εμψυχωτριών που συντόνιζαν την εκπαίδευση. Τι είχε συμβεί και τι σχέση είχε το Big Ben με τα Χριστούγεννα; Στη συζήτηση που ακολούθησε διαπιστώθηκε ότι μια συμμετέχουσα είχε την οικογένεια της στο Λονδίνο και γιόρταζε τα Χριστούγεννα εκεί. Για την ομάδα των μελλοντικών γλωσσικών εμψυχωτών και εμψυχωτριών αυτό αποτέλεσε ένα σημαντικό μάθημα. Κατά την προετοιμασία της μεθόδου είχαν στο μυαλό τους μια στερεότυπη εικόνα των Χριστουγέννων. Δεν είχαν όμως αναλογιστεί ότι κάποιοι συμμετέχοντες και συμμετέχουσες είχαν μια άλλη εικόνα των Χριστουγέννων ή π.χ. για θρησκευτικούς λόγους, δεν γιόρταζαν καν τα Χριστούγεννα. Σ’ αυτή την περίπτωση η δραστηριότητα οδήγησε σε μια ενδιαφέρουσα και διδακτική συζήτηση που χάρισε στους μελλοντικούς γλωσσικούς εμψυχωτές και στις γλωσσικές εμψυχώτριες πολύτιμες εμπειρίες. Ωστόσο, θα μπορούσε να υπάρξει και άλλο τέλος, γιατί ακόμη και μια τόσο απλή άσκηση θα μπορούσε να κάνει ορισμένους συμμετέχοντες/συμμετέχουσες να νιώσουν αποκλεισμένοι/ αποκλεισμένες ή να μη συμμετάσχουν καθόλου, κάτι το οποίο θα είχε αρνητικό αντίκτυπο στη δυναμική της ομά- δας ή, ακόμη χειρότερα, θα ενίσχυε εμπειρίες διάκρισης και αποκλεισμού. Ευαισθητοποίηση των συμμετεχόντων/συμμετεχουσών και των γλωσσικών εμ- ψυχωτών / εμψυχωτριών H άσκηση βασίστηκε στο σκεπτικό ότι και στις δύο χώρες υπάρχει η χαρακτηριστική εορτή των Χριστουγέννων. Δεν λήφθηκε υπόψη ότι ακόμη και οι εθνικές ομάδες μπορεί να είναι ετερογενείς και να αποτελούνται από άτομα με διαφορετικά έθιμα, διαφορετικές θρησκείες, αξίες και υπόβαθρα. Μια μικρή αλλαγή σ’ αυτή τη δραστηριότητα θα μπορούσε να οδηγήσει σ’ άλλο αποτέλεσμα: «Πώς περνάτε τις ημέρες των εορτών των Χριστουγέννων;» Κι εδώ θα προκύπταν εικόνες με έλατα και ψάρια, αλλά και ο Big Ben, διακοπές για σκι ή έθιμα άλλων θρησκειών θα έβγαιναν στην επιφάνεια. 7 Ο στόχος της άσκησης της γλωσσικής εμψύχωσης, η εκμάθηση νέων λέξεων, θα παρέ- μενε, αλλά επιπλέον θα υπήρχαν και πολλές προσωπικές, χαρούμενες και στενάχωρες ιστορίες που θα αναδείκνυ- αν τα κοινά σημεία και τις διαφορές πέραν των εθνικών συνόρων και θα αναιρούσαν αυτή τη διαχωριστική γραμμή. Το παράδειγμα αυτό έδειξε τη μεγάλη ευθύνη που έχουν οι γλωσσικοί εμψυχωτές/γλωσσικές εμψυχώτριες: Μια συμπεριφορά που έχει ως επίκεντρο τη διαφορετικότητα αποτελεί βασική ικανότητα. Οι γλωσσικοί εμψυχω- τές/γλωσσικές εμψυχώτριες συχνά είναι ενήλικες. Αυτό τους προσδίδει μια θέση εξουσίας στη συναναστροφή τους με τους νέους. Επίσης, ως συντονιστές και συντονίστριες της συνάντησης, αποτελούν και πρότυπα και θέ- τουν τους κανόνες της συνάντησης και συμπεριφοράς. Οι λέξεις και η γλώσσα που χρησιμοποιούν είναι μέρος της πραγματικότητας που οι νέες/νέοι υιοθετούν. Ακόμη και η επιλογή και η υλοποίηση των μεθόδων παίζουν έναν σημαντικό ρόλο.
7 Εμπνεύσεις θα βρείτε στα: Toolbox Religion - Interreligiöse Kompetenz für internationale Jugendbegegnungen und Jugendreisen (2009) / Θρησκεία και κοινωνία. Θρησκεία και σύγχρονος κόσμος. Έντυπο Υλικό στα Θρησκευτικά β‘ ΕΠΑ. Λ. (2011).
34
29
Made with FlippingBook - Online catalogs