Γλώσσα με επίκεντρο τη διαφορετικότητα Η γλωσσική εμψύχωση σε δίγλωσσο αλλά και πολύγλωσσο πλαίσιο επικεντρώνεται συχνά στις επίσημες γλώσσες της δράσης. Θα ήταν ευκολότερο να μιλάμε π.χ. για «Γερμανούς» και «Έλληνες». Είναι σημαντικό να συνειδητοποι- ούμε ότι με το τρόπο αυτό ενισχύεται η δημιουργία κλισέ και διατηρείται η εικόνα του «εμείς» και «των άλλων». Ιδιαίτερα στις πολυπολιτισμικές ομάδες οι συμμετέχοντες/συμμετέχουσες δεν ορίζουν πάντα τον εαυτό τους ως Γερμανοί/Γερμανίδες ή Έλληνες/Ελληνίδες. Εάν η συντονιστική ομάδα θέσει με συνέπεια μια τέτοια διαχωριστική γραμμή, τότε κάποιοι συμμετέχοντες και κάποιες συμμετέχουσες θα νιώσουν αποκλεισμένοι/αποκλεισμένες. Στις ελληνογερμανικές ανταλλαγές νέων καθιερώθηκε συνεπώς να γίνεται αναφορά στους/στις «συμμετέχοντες/ συμμετέχουσες από την Γερμανία» και στους/στις «συμμετέχοντες/συμμετέχουσες από την Ελλάδα». Με τον τρόπο αυτό γίνεται μια σύνδεση με τον τόπο κατοικίας κι όχι με την εθνικότητα και συμπεριλαμβάνονται συμμε- τέχουσες/συμμετέχοντες με άλλη εθνικότητα, π.χ. πρόσφυγες ή μετανάστες/μετανάστριες. Η παιδεία με επίκεντρο τη διαφορετικότητα θα πρέπει να ασχολείται με τα άτομα. Ποιος βρίσκεται στην ομάδα μου; Πώς θα μπορέσω να συμπεριλάβω όλους τους συμμετέχοντες και τις συμμετέχουσες με προσωποποιημένες συνθήκες στις δραστηριότητες;
Σημαντικές κατηγορίες δεν αποτελούν μόνο η εθνικότητα και η γλώσσα αλλά και το φύλο ή μια αναπηρία. Όταν μια ομάδα χωρίζεται σε αγόρια και κορίτσια, ο γλωσσικός εμ- ψυχωτής/ η γλωσσική εμψυχώτρια θα πρέπει να γνωρίζει τι επιδιώκει γιατί ένας τέτοιος διαχωρισμός σημαίνει μια κοινωνική διάκριση η οποία κρύβει και μηχανισμό διάκρι- σης. Μια τέτοια απόφαση θα πρέπει να είναι διαφανής για να μην ενισχύει καθιερωμένες εικόνες και ρόλους. Ακόμη και η χρήση της γλώσσας με διάκριση στα δύο φύλα είναι πολύτιμη, διότι απευθύνεται τόσο σε αρσενικά όσο και σε θηλυκά άτομα και δημιουργείται ο χώρος για όσους δεν κατατάσσονται στα δύο αυτά γένη, και με το τρόπο αυτό συμπεριλαμβάνονται όλοι οι συμμετέχοντες και όλες οι συμμετέχουσες.
Ενσωμάτωση Η ενσωμάτωση είναι ένα σπουδαίο στοιχείο στην παιδεία που εστιάζει στη διαφορετικότητα. Η ευρύτερη αντίληψη είναι ότι η παιδεία ενσωμάτωσης έχει ως στόχο να συμπεριληφθούν όλοι και όλες. Αυτό αφορά κυρίως άτομα με αναπηρία, αν και η ενσωμάτωση δεν περιορίζεται μόνο στην κατηγορία αυτή. Πρόκειται για την επιλογή μεθόδων οι οποίες προσφέρουν ισότιμη πρόσβαση στη διαδικασία εκπαίδευσης τόσο για άτομα με μειονεξίες όσο και σε άτομα χωρίς μειονεξίες. Σπουδαίο ρόλο παίζουν εδώ η στάση και η γλώσ- σα. Όταν οι γλωσσικοί εμψυχωτές/γλωσσικές εμψυχώτριες δίνουν σ’ άτομα με αναπηρία έναν ιδιαίτερο ρόλο, απευθύνονται σ’ αυτά με ειδικό τρόπο ή μεταδίδουν στην ομάδα την αίσθηση ότι τα άτομα αυτά δεν μπορούν να συμμετάσχουν σ’ ορισμένες δράσεις, π.χ. να προχωρούν με το αναπηρικό αμαξίδιο, ανοίγει το παράθυρο για αποκλεισμό και διάκριση.
35 31
Made with FlippingBook - Online catalogs