73
Meritum 4 (71) 2023 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
PRAWO AUTORSKIE – DOZWOLONY UŻYTEK EDUKACYJNY. MITY I FAKTY.
Jeżeli informowanie o źródłach i autorze ma miej- sce w dokumencie elektronicznym (tzw. klikalnym), to bardzo dobrą praktyką jest ukrywanie długich linków pod etykietami tekstowymi. Zamiast poda- wać długi link prowadzący do fotografii konia, przy edycji można użyć etykiety. W edytorze MS Word po wpisaniu tekstu, np. „Źródło: Wikimedia Com- mons”, należy zaznaczyć kursorem tekst „Wikime- dia Commons”, kliknąć prawym klawiszem myszy i z menu kontekstowego wybrać pozycję „link” lub „utwórz hiperłącze” (w zależności od wersji edytora). W wyskakującym oknie w pole „adres” wklejamy link do fotografii konia, i gotowe. Dla utworów publikowanych na licencjach Crea- tive Commons wymagane jest, by informacja o au- torze, w miarę możliwości, kierowała do osobistej strony „o autorze”. W rozpatrywanym przypadku autor, czyli Scott Bauer, nie udostępnił strony o so- bie, ale często taka strona istnieje i warto wstawić do niej link, wykorzystując etykietę „Scott Bauer”. Z drugiej strony wykorzystanie utworów na pra- wach dozwolonego użytku zwalnia nas z przestrze- gania wymagań licencyjnych, nie ma obowiązku tworzenia linków do bliższych informacji o auto- rze. Ale co nam szkodzi, jeżeli taka informacja jest dostępna? Jeżeli informowanie o źródłach i autorze ma miejsce w dokumencie nieklikalnym, np. w wyda- niu papierowym, to podanie informacji tekstowej, wyłącznie takiej jak „Źródło: Wikimedia Commons”, jest niezalecaną praktyką. W jaki sposób odbiorca mojego tekstu ma znaleźć tę fotografię w zasobach Wikimedia Commons? Zeskanuje obrazek i użyje odwrotnego wyszukiwania obrazem w Google, ale po co go męczyć?
W takiej sytuacji zalecane jest używanie serwisów skracających linki, takich jak tiny.pl, często wyko- rzystywany w „Meritum”. Skróciłem adres interneto- wy omawianej fotografii, pochodzący z Wikimedia Commons, i uzyskałem wynik https://tiny.pl/clj3f. Taki krótki adres każdy może przepisać z papiero- wego tekstu i bez problemu zapozna się ze źródłem. Podsumowując: informacja o autorze i źródłach powinna być krótka (po to są etykiety do linków lub skróty długich adresów) i umożliwiająca łatwe dotarcie do źródła. I jeszcze obiecane wyjaśnienie „końskiego” przy- kładu: zainspirował mnie oczywiście prekursor pol- skiej Wikipedii ksiądz Benedykt Chmielowski, który w połowie osiemnastego stulecia stworzył ency- klopedię o długim tytule, rozpoczynającym się od „Nowe Ateny albo Akademia wszelkiey scyencyi peł- na”. Najpiękniejszy, w mojej opinii, i najlepiej odda- jący charakter polskiej kultury tekst „Nowych Aten” zawiera się właśnie w haśle „Koń” i brzmi: „koń jaki jest, każdy widzi”. Więc tą anegdotą hołd pierwsze- mu polskiemu wikipedyście oddaję. ∞
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker