U podrumu današnje Gradske biblioteke na- lazi se ulaz u Kalemegdansku tvrđavu. Ta, kako se sada zove Rimska dvorana, koja je prostor za izložbe i književne večeri, čuva temelje bedema i deo glavne kapije nekadašnjeg rim- skog utvrđenja. Kastrum je podignut krajem 2. ili po- četkom 3. veka i u njemu je bila stacionirana jedna od najsposobnijih legija za odbranu od varvarskih na- pada, Flavija Feliks, a iskopine su pronađene kada je biblioteka renovirana osamdesetih godina prošlog veka. Oko tog vojnog logora razvijalo se naselje Sin- gidunum, koje su Rimljani nasledili od Kelta. Rimski Beograd protezao se sve do zgrade Narodne bibliote- ke na Kosančićevom vencu, gde su takođe pronađeni ostaci rimskog Beograda. Ovaj, u Gradskoj biblioteci atraktivan arheološki lokalitet živi ne samo od pogle- da turista i znatiželjnika već i od generacija Beogra- đana, koji u Rimsku dvoranu dolaze po umetnost, da se kroz te imaginarne daljine lakše povežu sa zvecka- njem rimskih oklopa i topotom konjanika davnašnjeg Trag antičkog Beograda pratimo i u najprometni- joj pešačkoj ulici u Beogradu. Naime, Knez Mihailova ulica je u vreme Rimljana bila Via Kardo, glavni prila- zni put koji je vodio do Kalemegdanske tvrđave. U toj ulici, u prolazu koji spaja Knez Mihailovu sa Vasinom ulicom, između modernih izloga i metalnih arhitekton- skih konstrukcija vide se predmeti iz perioda od 2. do 4. veka, koji su iskopani baš na tom potezu. Predme- ti izloženi u vitrini, rimski nakit ili posuđe, svedoče o tome kako su ljudi tada živeli, baš kao što i bankomat koji se nalazi preko puta tih vitrina svedoči o tome ka- ko mi danas živimo i kako novac „kujemo“. Ovaj nas prolaz podseća na to da smo mi samo trenutni kori- snici ovog grada, prolaznici, kao što su bili i Rimlja- ni pre nas. I da zato treba da pazimo šta ostavljamo! TERME NA PLATOU Na prostoru od Studentskog trga do platoa ispred Filozofskog fakulteta, u vreme dok su grad naseljava- li Rimljani, bile su terme. Osim svoje osnovne funk- cije javnog kupatila, za Rimljane su terme bile mesta susreta, druženja, poslovnih sastanaka, a neke su čak imale i svoje biblioteke. Da li se toga nekad sete i stu- denti Filozofskog i Filološkog fakulteta koji svakod- nevno prolaze platoom, a koji su zatrpani knjigama i spiskovima literature, pa im je spa misaona imenica, to ne znamo, ali ovi ostaci termi svakako jesu kulturno nasleđe koje se svakodnevno koristi. Reč je o tri spo- jena zidića, takozvane apside u obliku potkovice, koji se naslanjaju na zgradu Rektorata. Terme, koje su sa- građene krajem 3. veka, otkrivene su 1968. i tada je ot- kopano osam prostorija koje pripadaju jednom usta- ljenom tipu antičkih termi. Najveći deo termi bio je u Studentskom parku, ali je sedamdesetih godina od- lučeno da budu zakopane, jer se tako najbolje čuvaju. Ostao je samo deo kod studenata, da Beograđanima bude živa lekcija iz arheologije i istorije grada. Singidunuma. VIA KARDO Tekst/Words: Željka Mrđa Fotografije/Photography: Mitar Mitrović
čka
rova
Dub
Raskrsnica Ulice cara Dušana i Ulice kralja Petra, koja se nastavlja na Dubrovačku, odredila je naziv čitavog kraja. „Dort jol“ na turskom jeziku znači četiri puta i to je raskršće bilo glavni trgovački centar evropske Turske jer je vodilo ka Istanbulu, Vidinu, Beču i Dubrovniku The junction of the streets named after Emperor Dušan and King Peter, which continues into Dubrovnik Street, determined the name of the entire neighbourhood. ‘Dort jol’ means four roads in Turkish, and this crossroads was the main shopping hub of European Turkey, as it led to Istanbul, Vidin, Vienna and Dubrovnik
| 25
Made with FlippingBook interactive PDF creator