CNB 100 jaar terugkijken in het veld
Sorteer- machine Bercomex
Extra informatie Op 19 juni 1958 wordt een demonstratie georganiseerd om de rooimachine aan het grote publiek voor te stellen. Na 1 bed te hebben gerooid, laden ze de machine weer snel in, omdat ze beseffen dat er ook concurrentie tussen de belangstellenden staat.
Rooimachine Nobels Wat: Rooimachine Wie (nu): Nobels Group Bedenker: Arnold van Nobelen Wanneer: 1958 Ontwikkelaar/bouwer: Nobels Machinefabriek
Wat: Sorteermachine (met geluidloze aandrijving) Wie (nu): Bercomex Bedenker: G. Compas en N. Langerijs Wanneer: 1964 Ontwikkelaar/bouwer: Machinefabriek Langco In 1964 wordt de sorteermachine met geluidloze aandrijving ontwikkeld en gebouwd door machinefabriek Langco.
In eerste instantie dacht Arnold van Nobelen dat hij het liever bij de plantmachines hield en dat een ander wel rooimachines mocht gaan ontwikkelen. Begin 1958 werd hij uitgenodigd om bij een demonstratie van een rooimachine te kijken inWageningen. Dit liep niet goed en daarom zei hij bij thuiskomst tegen zijn broers: ‘Dit wordt niks, we moeten zelf maar aan de gang.’ In amper twee maanden tijd bedacht en bouwde hij samen met zijn broers de rooimachine. In het diepste geheim testten ze de machine op het land van hun vader en na wat kleine aanpassingen presteerde deze boven verwachting.
eigenaar van de Nobels Group, de rooimachine doorontwikkeld. Ruim 60 jaar later heeft kleinzoon Arno van Nobelen het nieuwste type rooimachine type 5.18 ontworpen.
De uitvinders, Dhr. N. Langerijs en Dhr. G. Compas (eigenaren van machinefabriek Langco), verkopen direct na het eerste prototype 18 sorteermachines aan diverse bedrijven. De sorteermachine met geluidloze aandrijving heeft ertoe geleid dat alle andere sorteermachines vervangen werden. Naast het grote voordeel dat de machines veel stiller waren, veroorzaakte de uitvinding veel minder beschadigingen aan de bol/knol.
Uit een krantenartikel van 20 juni 1958
DeVan Nobelen-rooier neemt de gehele breedte van het bollenveld in één keer mee. Transportbanden heeft deze machine niet. Een stalen bak schept telkens regel voor regel op en deponeert de bollen dan onmiddellijk op een stalen zeefinrichting, waarop de bollen van zand worden ontdaan en gelijk, zonder horten of stoten langzaam omhoog gevoerd om vervolgens in, aan de machine hangende kistjes, te vallen.
De demonstratie was een enorm succes. Honderden belangstellenden hadden zich op het land verzameld en zelfs nadat de machine was ingeladen kwamen er nog mensen het land op om het resultaat te bekijken. De bollen hadden zelfs minder schade dan wanneer ze met de hand zouden zijn gerooid. Die dag verkochten ze 60 machines, zelfs aan mensen die de machine zelf niet hadden gezien, maar
alleen het resultaat zagen. Dit hadden er veel meer kunnen zijn, maar ze hadden nog niet eens een werkplaats. Door het grote aantal orders waren ze genoodzaakt een productielocatie in te richten. Arnold bouwde zelf een aantal werkmachines en kon de kas van zijn vader ‘overnemen’. Daar bouwden ze de eerste serie in het zand. Om dit te kunnen realiseren, moesten de kwekers een deel vooruitbetalen. Afgelopen jaar is het nieuwste geavanceerde type Nobels rooimachine op de markt gebracht, de Nobels Rooimachine 5.18. In 1958 ontwierp Arnold van Nobelen, de allereerste rooimachine. Daarna heeft zijn zoon Ber van Nobelen, de huidige
Voor het bollenvak werden de arbeidsomstandigheden een stuk beter, omdat de grootste lawaaibron nu verdwenen was. De sorteermachine is in de loop der jaren verder doorontwikkeld en heeft vooral meer sorteringen en meer capaciteit gekregen. Het principe is echter al die jaren overeind gebleven. Pas vrij recent zijn er echt nieuwe ontwikkelingen, zoals het optisch sorteren, waarbij ieder product gescand wordt om de maat te bepalen. Hiervan draaien nu
Extra informatie Compas is in 2003 samengegaan metVan den Berg en Olimex onder de naam Bercomex.
enkele machines voor knolgewassen. Dit zal in de toekomst verder doorontwikkelen naar optische sorteermachines voor bolgewassen.
CNB 100 magazine
CNB 100 magazine 27
26
Made with FlippingBook HTML5